Op social media word je momenteel doodgegooid met allerhande supplementen die je, als je deze influencers mag geloven, echt nodig hebt om gezond te kunnen zijn. Nu zijn er natuurlijk situaties waarin het zeker zinvol is om supplementen te nemen, zoals foliumzuur als je zwanger bent of vitamine D in de herfst- en wintermaanden. Toch blijft gezonde voeding de basis. De natuur heeft alle nutriënten die je nodig hebt verpakt in onze voeding, in een veel veiliger dosering en beter opneembare vorm dan wanneer je supplementen neemt.
Je bestaat uit miljarden cellen die allemaal een belangrijke rol spelen in het gezond houden van je lichaam. Al deze cellen hebben verschillende soorten stoffen nodig. Om deze cellen van de juiste stoffen te kunnen voorzien is het een must dat je gevarieerd en echt eten eet. Gezonde voeding is de basis voor een gezond lijf.
Gezonde voeding is een gezond microbioom
Je darmen worden bewoond door biljoenen bacteriën. Samen met virussen, gisten en schimmels vormen ze je microbioom. Al deze darmbewoners hebben een grote impact op je leven. Ze beïnvloeden hoe we ons voelen, ze hebben invloed op ons lichaamsgewicht, chronische ziekten en hebben zelfs invloed op hoe we ons gedragen.
Hoe je microbioom eruitziet, ligt aan een aantal verschillende dingen: je geboorte, je genen, je leeftijd, je omgeving en het gebruik van medicijnen. Op je geboorte, je genen en je leeftijd heb je geen invloed. Genoeg bewegen, goed slapen en voldoende ontspanning dragen allemaal bij aan een gezond microbioom. Echter is voeding de meest bepalende factor. Wat wij eten staat namelijk ook bij onze bacteriën op het menu. En hier heb je wel invloed op! Wist je dat op basis van wat je eet je binnen 24 uur je microbioom zo kan veranderen dat het meetbaar is.
Darmbacteriën zorgen ervoor dat voedingsstoffen makkelijker opgenomen kunnen worden in je bloed, doordat het het transport door de darmcellen versnellen en de vet- en galzuurstofwisseling stimuleren. Ze maken enzymen aan die de vezels van planten en ander voedsel afbreken tot bestanddelen die ons lichaam wel kan opnemen. Ze hakken het voedsel als het ware in zulke kleine stukjes zodat je lichaam ze goed op kan nemen en ze op de plek terechtkomen waar ze nodig zijn.
Je darmen zijn je 2e brein
Onze darmen communiceren voortdurend met onze hersenen via de hersen-darm-as. Dit doen ze via een rechtstreekse verbinding die wordt gevormd door de nervus vagus, deze lange zenuw stuurt informatie twee kanten op. Anders dan je misschien zou denken gaat de meeste informatie van je darmen naar je hersenen en maar een klein deel van de informatie van je hersenen naar je darmen.
De nervus vagus is een onderdeel van je autonome zenuwstelsel, dat veel processen regelt zonder dat je daar over na hoeft te denken. Bijvoorbeeld je ademhaling, de doorbloeding van je spieren en organen en ook je dorst en honger gevoel wordt via deze weg gecommuniceerd. Je autonome zenuwstelsel zorgt voor een natuurlijk ritme van druk bezig zijn, uitrusten en herstellen. Oftewel Rest & Digest. Eet in rust, dus niet achter een scherm, en ga daarna niet meteen over tot actie maar geef je lijf even de tijd om de spijsvertering goed z’n werk te laten doen. Dat dutje na het eten is dus helemaal zo gek nog niet.
Naast de nervus vagus zijn er nog andere verbindingen tussen je darmen en je brein. Je darmen geven hormonen en boodschapperstoffen af die via je bloed, je hersenen bereiken. Ook je immuunsysteem vormt een verbinding tussen je darmen en je hersenen. Deze immuuncellen kunnen in je darmen geactiveerd worden door voeding of door een verkeerde samenstelling van je darmflora. Dit beïnvloedt je hele lichaam en dus ook je hersenen. De laatste jaren komt uit steeds meer wetenschappelijk onderzoek de link naar voren tussen je darmgezondheid en hoe je je psychisch voelt. Kort gezegd, een rustige buik is een rustig hoofd.
Variëren, is key
Naast dat je eten gezond zou moeten zijn, is variatie minstens zo belangrijk. Heb je weleens geteld hoeveel verschillende soorten planten je eet per week? Haal je de 30 verschillende soorten? Eerder legde ik al uit dat je lijf uit heel veel verschillende cellen bestaat en dat al deze cellen behoefte hebben aan verschillende voedingsstoffen. Door gevarieerd te eten ben je er zeker van dat je je lijf en al je cellen en hun processen op de beste manier voedt.
An apple a day keeps the doctor away.
Recent Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat het dagelijks eten van een appel bijdraagt aan het verlagen van het slechte LDL cholesterol en je bloeddruk. Ongeschilde appels zijn een goede bron van vezels en polyfenolen. Polyfenolen staan bekend om hun ontstekingsremmende en antioxiderende werking.
Druiven
Druiven hebben een gunstig effect op je hart en vaatstelsel. Anthocyanen, tannines en flavonoïden dragen bij aan een betere bloeddruk en verlagen de kans op aderverkalking.
Spinazie
Spinazie heeft een remmende werking op aderverkalking, dit komt doordat er veel antioxidanten in zitten zoals, seleen, zink, mangaan en vitamine A, C en E. Daarnaast is spinazie rijk aan nitraat, dit heeft een vaatverwijdende werking en helpt tegen een hoge bloeddruk.
Voed je darmbewoners met vergeten groenten
Pompoen, pastinaak en knolselderij vallen in de categorie vergeten groenten. Zo zonde want juist deze groenten bevatten stoffen waar je darmbewoners erg blij van worden. Pompoen en pastinaak zijn gezond vanwege hun rijke voedingswaarde en gezondheidsvoordelen:
- Rijk aan voedingsstoffen: Pompoen is een goede bron van vitamine A (bèta-caroteen), dat belangrijk is voor je ogen en je immuunsysteem. Pastinaak is rijk aan vitamine C, K, foliumzuur en kalium, wat helpt bij de bloeddrukregulatie en botgezondheid.
- Vezelrijk: Zowel pompoen als pastinaak bevatten veel voedingsvezels, die essentieel zijn voor een goede spijsvertering en het behoud van een gezond darmmicrobioom. Vezels zorgen ook voor een langdurig verzadigd gevoel, wat kan helpen bij gewichtsbeheersing.
- Laag in calorieën: Ondanks hun zoete smaak zijn veel vergeten groenten, zoals pompoen en pastinaak, relatief laag in calorieën. Dit maakt ze ideaal voor mensen die gezond willen eten zonder te veel calorieën binnen te krijgen.
Ontstekingsremmend: Veel vergeten groenten bevatten antioxidanten en andere stoffen die ontstekingen in het lichaam kunnen verminderen. Dit kan vooral gunstig zijn voor mensen met chronische aandoeningen zoals endometriose, waar ontstekingen een rol spelen.
De voordelen van seizoensgroenten
Seizoensgroenten eten heeft veel voordelen voor zowel je gezondheid als het milieu:
- Verser en voedzamer: Seizoensgroenten worden op hun natuurlijke moment geoogst, waardoor ze verser zijn en vaak meer voedingsstoffen bevatten. Ze hebben minder tijd nodig om te vervoeren en liggen dus korter in opslag, wat betekent dat vitaminen en mineralen beter behouden blijven.
- Beter voor het milieu: Seizoensgebonden groenten hoeven niet uit verre landen geïmporteerd te worden of in energie-intensieve kassen te worden gekweekt. Dit vermindert de CO₂-uitstoot en maakt de teelt milieuvriendelijker.
- Ondersteuning van lokale boeren: Door seizoensgroenten te eten, steun je vaak lokale boeren en de regionale economie. Dit zorgt voor kortere toeleveringsketens en versere producten.
- Betaalbaarder: Seizoensgroenten zijn meestal overvloediger en daardoor goedkoper. Wanneer er een overvloed is aan een bepaalde groente in het seizoen, dalen de prijzen vaak.
- Betere smaak: Groenten die in hun natuurlijke seizoen worden geteeld, smaken vaak beter omdat ze op het juiste moment worden geoogst, wanneer ze hun volle smaak hebben ontwikkeld.
Kortom, seizoensgroenten eten is niet alleen goed voor je gezondheid, maar ook voor de aarde en je portemonnee!
Hoe gezonde voeding je lichaam én geest ondersteunt
Gezonde voeding vormt de kern van een vitaal en gebalanceerd leven. Hoewel supplementen in bepaalde situaties nuttig kunnen zijn, biedt een gevarieerd en natuurlijk voedingspatroon alle essentiële voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft. Je darmmicrobioom, dat nauw samenwerkt met je hersenen, speelt een cruciale rol in je algehele gezondheid en welzijn. Door bewust te kiezen voor vezelrijke, seizoensgebonden en vergeten groenten, voed je niet alleen je lichaam, maar ook de biljoenen bacteriën in je darmen die je gezondheid ondersteunen.
Kortom, een gezond, gevarieerd dieet voedt niet alleen je lichaam, maar heeft ook positieve effecten op je mentale welzijn. Door bewust te eten, ondersteun je zowel je fysieke als psychische gezondheid. Voeding is de basis, niet alleen voor je lichaam, maar voor je hele leven.
Wil je meer lezen?
Kijk dan eens tussen mijn boekentips.
Bronnen:
‘Eten als medicijn, Hart’ geschreven door cardioloog Dr. Janneke Wittekoek & Janneke Vreugdenhil, ‘De darm-brein connectie’ geschreven door psychiater Gregor Hasler en ‘De bacterie en het brein’ geschreven door psychiater Iris Sommer